تحقیق آئين كار ساختمان، تاسيسات، تجهيزات فني بهداشت و نگهداري سردخانه مواد غذائي

 هدف و دامنه كاربرد در اين آئين كار استاندارد و ضوابط كلي مربوط به ساختمان , تاسيسات , تجهيزات فني بهداشت و نگهداري در سردخانه ‏هاي ثابت كه بمنظور نگهداري مواد غذائي و كشاورزي ساخته مي‏شوند بيان مي‏گردد .

  2 ـ تعريف‏ها و اصطلاح ها
2-1- تعريف بارها
2-1-1- بار برودتي ـ باريست كه در زمان مورد نظر به دستگاهها وارد مي‏شود .
2-1-2- بار ناشي از كالا ـ باريست كه بايد در واحد زمان از كالا گرفته شود تا به درجه حرارت مورد نظر برسد .
2-1-3- بار سرويس ـ باريست كه بواسط ورود هوا و روشنايي و غيره به دستگاههاي تبريد تحميل مي‏شود .
  3 ـ طبقه بندي انواع سردخانه‏ها
سردخانه‏ها بر دو نوع مي‏باشد :
3-1- سردخانه متحرك
3-2- سردخانه ثابت ـ سردخانه ثابت مجموعه‏ايست از ساختمان و تاسيسات مناسب كه بتواند مصنوعأ شرايط خاصي نگهداري كالاي مورد نظر ( مواد خوراكي و فاسد شدني ) رااز نظر رطوبت نسبي و درجه حرارت و در صورت لزوم‏شرايط اختصاصي مربوط تامين نمايد و درجه حرارت و در صورت لزوم شرايط اختصاصي مربوط تامين نمايد .
3-2-1- سردخانه توليدي ـ در نقاط توليد مواد غذايي و محصولات كشاورزي براي جنس يا اجناس بخصوصي طرح وساخته ميشود .
3-2-2- سردخانه ذخيره‏اي – نزديك به محلهاي مصرف وياتوليد ساخته ميشود تنوع كالا درآن معمولا ” زياد نيست كالاي مورد نظر را ميتوان در آن نزديك به حداكثر زمان نگهداري توصيه شده در استانداردهاي مربوط ذخيره نمود دفعات ورود وخروج ساليانه كالا درسردخانه كم ميباشد .
3-2-3- سردخانه توزيعي – در مراكز مصرف ويا نزديك به آن قرار دارد . دفعات ورود وخروج وتنوع كالا در آن زياد است .
3-2-4- سردخانه ترانزيتي – در نقاط گمركي ونقاطي كه وسيله حمل و نقل تغيير ميبايد ساخته ميشود . ورود وخروج كالا در آن معمولا ” در محصولات بزرگ صورت ميگيرد . مدت نگهداري كالا در آن معمولا ” كوتاه است .
3-2-5- سردخانه‏هاي اختصاصي – اين سردخانه‏ها معمولا ” در جوار هتلها , رستورانها , سوپر ماركتها , بيمارستانها وساير مراكز كم مصرف ساخته ميشود . ظرفيت اين نوع سردخانه خاص نگهداري در اين نوع سردخانه‏ها مشمول مقررات اين استاندارد نميباشد . لكن ملزم به رعايت مقررات خاص مراجع قانوني كشور در مورد حفظ بهداشت ونگهداري مواد غذايي ميباشد .
  4 – ساختمان سردخانه
3-1-  موقعيت محل سردخانه
4-1-1- امكان داشتن جاده يا راه ارتباطي مناسب با نوع سردخانه ودسترسي به آب وبرق وتلفن وغيره 4-1-2- مناسب بودن محلاز نقطه نظر عدم مزاحمت جانوران وحشرات موذي وميكروبهاي آلوده
4-1-3- مناسب بودن محل از لحاظ قرار نگرفتن در سيل
4-1-4- سردخانه با توجه به جهت وزش بادهاي محلي از مراكز وواحدهائي كه بنحوي موجب آلودگي هوا ومحيط ميشوند ميبايستي كافي داشته باشد .
4-1-5- حتي الامكان سعي شود كه در محل ساختمان سردخانه سطح سفره آب زيرزميني پائين باشد .
4-2- طرح معماري – پس از انتخاب محل سردخانه باتوجه به مندرجات بند 4-1- ساخت زمين سردخانه بر اساس ظرفيت مورد نظر ورعايت نكات زير تعيين ميگردد .
4-2-1- در تعيين سطح زمين مورد نياز براي سردخانه با توجه به ظرفيت ونوع سرد خانه ميبايستي علاوه بر سطح زير بناي قسمتهاي سردخانه زمين كافي براي بارگيري وتخليه ومانوروسايل نقليه در نظر گرفته شود ضمنا ” با توجه به امكانات خدماتي محل ونوع سردخانه پاركينگ وساختمانهاي جنبي از قبيل نگهباني , توالت عمومي , دفتر و همچنين محل مسكوني براي كاركنان سردخانه ومحل باسكول ومحوطه جهت فضاي سبز وغيره پيش بيني گردد .
4-2-2- استقرار وتوزيع زمين بنحويست كه تسهيلات زير در آن فراهم ميگردد .
4-2-2-1- ورود وخروج وسايل نقليه به محوطه سردخانه وتوزين وتخليه وبارگيري براحتي انجام گيرد .
4-2-2-2- ساختمان اداري , نهارخوري وسرويسها با توجه به ظرفيت سردخانه داراي زير بناي مناسب با آن و رعايت تسهيلات ورود و خروج مراجعان و پاركينگ اتومبيل‏ها در محل مناسب است قرار يابد و پيش بيني پاركينگ براي دو دستگاه ماشين آتش نشاني بقسمي كه در موارد , عادي از اين محل استفاده نگردد و در محل مناسب استقرار يابد .
4-2-2-3- محل استراحت رانندگان در جاي مناسب درمحوطه سردخانه و محل مسكوني كاركنان سردخانه خارج از محيط كار سردخانه بلحاظ حفاظت و كنترل ايمني ساخته شود .
4-2-2-4- محل مخصوص جمع آوري زباله و ضايعات در دورترين نقطه محوطه سردخانه در نظر گرفته شود تا از انتشار عفونت و حشرات موذي به ساختمان سردخانه جلوگيري شود .
4-2-2-5- اطاق براي نگهداري مواد سريع الاشتعال و قابل انفجار نظير رنگ روغن گاز وغيره دور از ساختمان‏هاي اصلي و جنبي سردخانه پيش بيني گردد .
4-2-3- در طرح و تيغه‏بندي ساختمان سردخانه بايد نكات زير رعايت شود .
4-2-3-1- تعيين نوع سردخانه ( ترانزيتي , ذخيره يي , توليدي و توزيعي )
4-2-3-2- پيش بيني ابعاد و تعداد اطاقهاي سرد با توجه به كالاهاي مختلف و نوع سردخانه و توجه به سيستم چيدن كالا .
4-2-3-3- در نظر گرفتن مدت زمان نگهداري كالا
4-2-4- بطور كلي ساختمان سردخانه از اجزاء زير تشكيل مي‏يابد .
4-2-4-1- سالنهاي نگهداري ( ابعاد , تعداد , موقعيت نسبت به راهروها سقف , ديوار و دست اندازها محافظ ( غير از سالنهاي با سيستم قفسه بندي .)
4-2-4-2- راهروهاي ارتباطي ( ابعاد , موقعيت , كف , سقف , بدنه دشوار و دست انداز محافظ .)
يادآوري : طرح سردخانه و موقعيت سالنها نسبت بهم بايد طوري باشد كه طول راهروهاي ارتباطي بجهت رعايت حداقل فاصله دربارگيري و تخليه طولاني نباشد .
با در نظر گرفتن عرض لازم و كافي براي حركت ليفت تراك‏ها پهناي 5 الي 6 متر براي راهروها توصيه مي‏گردد .
چون نياز چنداني به ارتفاع زياد راهرو نيست لذا بهتر است با ايجاد سقف كاذب از قسمت فوقاني راهرو بعنوان محلي براي عبور لوله‏ها و همچنين قرار دادن كابل‏ها و غيره استفاده كرد . رعايت نكته اخير در مورد سردخانه هائيكه داراي سيستم مبرد آمونياكي مستقيم مي‏باشند الزامي است
آئين كار ساختمان , تأسيسات , تجهيزات فني و بهداشت و نگهداري سردخانه مواد غذايي
هدف و دامنه كاربرد
تعريف‏ها و اصطلاح ها
طبقه بندي انواع سردخانه‏ها
ساختمان سردخانه
تاسيسات و تجهيزات
ايمني و پيشگيري از حريق
ايمني
بهداشت و نگهداري