بررسی ارزیابی شاخص های توسعه «منطقه آزاد ارس»با بهره‏گیری ازمدل تحلیلی SWOT

ارزیابی شاخص های توسعه «منطقه آزاد ارس»با بهره‏گیری ازمدل تحلیلی SWOT
چکیده:
ایجاد مناطق آزاد تجاری یکی از راهبردهای برنامه ریزی های ملی و منطقه ای است که به منظور افزایش صادرات، جذب سرمایه گذاری، ایجاد اشتغال، جذب گردشگر، دستیابی به منابع جدید و در یک کلام، هموار کردن مسیرتوسعه ملی- منطقه ای، در سالهای اخیر در کشور ما بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
استفاده از این راهبرد به عنوان اهرم توسعه در سالهای اخیر در کشور ما توجه بسياري را به خود جلب كرده است كه به همين علت، امروزه لازم است در مطالعات آکادمیک و مستقل، به ارزیابی میزان موفقیت این مناطق در دستیابی به شاخص های توسعه پرداخت.
تحقیق حاضر به روش موردی و با استفاده از تکنیک های مختلفی از جمله مطالعات اکتشافی، مصاحبه با اشخاص مطلع، استفاده از آمار و ارقام، استفاده از نقشه، صحبت با مردم محلی و روزنامه نگاران به جمع آوری اطلاعات پرداخته و در نهایت با استفاده از روش تحلیل کیفی (SWOT) سعی در ارزیابی شاخص های توسعه «منطقه آزاد ارس» داشته است. در اين تحقیق نظر بر این است که اگر چه منطقه آزاد ارس در امر توسعه صادرات، صادرات مجدد و جذب گردشگر اقداماتی انجام داده اما این منطقه هنوز به بسیاری از شاخص های توسعه منطقه¬ای دست نیافته است؛به ويژهدرزمینه استفاده از نیروهاي متخصص و به کارگیری پتانسیل های بالقوه اش با مشکلات بسیاری مواجه است. در تحقیق پیش رو گزارش حاصل از مدل تحلیلی SWOT، به ارزیابی هر یک از شاخص های توسعه در این منطقه خواهد پرداخت.

فهرست مطالب

چکیده
مقدمه:    1
فصل اول    2
کلیات تحقیق    2
1-1 بيان مسأله    2
2-1 ضرورت و اهميت موضوع    4
3-1 سؤالات و فرضيات تحقيق    4
1-3-1 سؤالات تحقيق    4
2-3-1 فرضيات تحقيق    5
4-1 اهداف تحقيق    5
5-1 روش گردآوري اطلاعات و داده‏ها    5
6-1 روش تجزيه و تحليل داده‏ها    6
7-1 تعريف مفاهيم و واژگان اختصاصي    6
فصل دوم    8
مروری بر ادبیات نظری    8
1-2 توسعه    8
مقدمه    8
1-1-2 مفاهيم توسعه    12
2-1-2 ابعاد توسعه    15
3-1-2 شاخص‏هاي توسعه    18
4-1-2 نهادگرایی و توسعه    22
5-2-1 توسعه و جهاني شدن    26
2-2 منطقه آزاد    32
1-2-2 تاريخچه و شكل‏گيري مناطق آزاد    32
2-2-2 دیدگاه‌های نظري ايجاد مناطق آزاد    39
3-2-2 تجربيات بین‌المللی و ديدگاه‏هاي سازمان‏هاي جهاني ايجاد مناطق آزاد    41
4-2-2 ويژگي‏هاي مناطق آزاد    46
5-2-2 آثار ایجاد مناطق آزاد    47
6-2-2 هدف‏ها، خط مشی‌ها و پارامترهای مهم در توسعه مناطق آزاد    49
7-2-2 مراحل توسعه مناطق آزاد    50
3-2 برنامه‏ریزی توسعه منطقه‏ای    51
1-3-2 تئوري هسته و پيرامون    52
فصل سوم    56
روش تحقیق    56
1-3. روش مطالعه موردی    56
1-1-3. انواع مطالعه موردی    56
2-1-3. دستور کار در تحقیق موردی    58
3-1-3. جمع‏آوری داده در تحقیق موردی    59
4-1-3. منابع جمع‏آوری داده در تحقیق موردی    60
2-3. مدل تحلیلی SWOT    68
1-2-3. جمع آوری اطلاعات در تحلیل SWOT    69
2-2-3. ارزیابی محیط    70
3-2-3. ارزیابی داخلی    72
4-2-3. تکنیک‏های تحلیلی SWOT    73
فصل چهارم    76
تجزیه و تحلیل    76
1-4. زمینه‏های قانونی منطقه آزاد    76
1-1-4. اهداف مناطق آزاد    78
2-1-4. تاریخچه مناطق آزاد    80
3-1-4. تاریخچه مناطق آزاد در ایران    82
2-4. زمینه‏های قانونی منطقه آزاد ارس    84
3-4. ویژگی‏های کالبدی منطقه آزاد ارس    88
1-3-4. ویژگی‏های طبیعی و محیط زیست    88
2-3-4. ویژگی‏های جغرافیایی    89
3-3-4. ویژگی‏های جمعیتی    96
4-4. امکانات و تأسیسات زیربنایی    98
1-4-4. تأسیسات زیربنایی    99
2-4-4. امکانات سایت های موجود در منطقه آزاد ارس    105
3-4-4. امکانات مذهبی    110
4-4-4. آموزش عالی    112
5-4-4. حمل و نقل    115
5-4. صنعت، تولید و ارزش‏افزوده    118
6-4. گردشگری    123
1-7-4. امکانات گردشگری    128
8-4. تجارت و بازرگانی    130
1-8-4. واردات و تجارت داخلی    130
2-8-4. صادرات و ترانزیت    132
9-4. مصاحبه با صاحب‌نظران    134
10-4. جمع بندی و ارائه جدول SWOT    139
فصل پنجم    145
نتیجه‏گیری و پیشنهادات    145
1-5 . نتیجه گیری    145
منابع    149